„Wojna i nerwy”: rekonstrukcja sceniczna ostatniego wykładu Aloisa Alzheimera

W dniu 22 listopada o godz. 18:00 w OPT Zamek odbędzie się wyjątkowy spektakl inspirowany pierwszym polskim przekładem zapomnianego dzieła Aloisa Alzheimera „Der Krieg und die Nerven” („Wojna i nerwy”). To pacyfistyczna, teatralna rekonstrukcja wykładu wybitnego wrocławskiego uczonego, który już w 1915 roku – w samym środku I wojny światowej – przestrzegał przed psychicznymi i społecznymi skutkami wojennej euforii, propagandy oraz dehumanizacji.

O spektaklu:

Bazą literacką spektaklu jest pierwszy polski przekład powstałej w 1915 roku we Wrocławiu publikacji pt. „Der Krieg und Die Nerven” Aloisa Alzheimera, który jako pierwszy zajął się naukowo „wojenną chorobą duszy”. Kiedy wybuchła I wojna światowa uczony zainteresował się stanami zbiorowej euforii wojennej. Zajął się także efektami wojennej propagandy i poczuciem niepewności, jakie przeżywała społeczność miasta pod wpływem wojennych doniesień. Pacyfistyczna w swojej wymowie teatralna rekonstrukcja wykładu „Wojna i nerwy” wydaje się być dzisiaj, w coraz bardziej militarnych czasach, w dobie tak zwanych patriotycznych rekonstrukcji historycznych, wyjątkowo aktualna, szczególnie dla młodzieży. Polskiemu odbiorcy daje bowiem szansę zapoznania się z dziełem, w którym, ku przestrodze, pojawia się pionierski opis zaburzeń funkcjonalnych jako następstwa ciężkiego stresu, nazwanych później zaburzeniami stresu pourazowego, a szczególnie na negatywne dla „nerwów” konsekwencje konfliktów zbrojnych oraz degradację postaw demokratycznych i humanitarnych w społeczeństwie. Interesujące są również relacje Alzheimera na temat działania plotek (w pewnym sensie była to zapowiedź dzisiejszych fake newsów), pogłosek wojennych i zachowań społeczności miasta, jak i psychoz oraz entuzjazmu wobec wojny, przechodzącego w obawy.

Przedstawienie skierowane jest do wszystkich widzów, którym nie jest obca problematyka społeczna, humanistyczna i psychologiczna. Dla widzów prezentacja ostatniego dzieła Aloisa Alzheimera stanie się z pewnością niepowtarzalną okazją do poznania tej nieznanej części dorobku wrocławskiego uczonego, i potraktowanie jej jako ostrzeżenie.

Producent: Teatr Niewizualny/Fundacja Wspierania Twórczości Kultura Nowa